Улс төр, нийгэм, эдийн засгийн салбарыг ширхэглэн судалдаг хүн бол Дэ Факто. Тэр дундаа эдийн засгийн чиглэлд нэг ч бутархай тоо гээлгүйгээр шинжилж судалж, үр дүнг нь боловсруулдаг мэргэжлийн эдийн засагч, сэтгүүлч хүн. Тэрбээр саяхан улс төр, нийгэм, эдийн засгийн асуудпаар хэвлэлд ярилцлага өгч. Ингэхдээ нийгэмд шуугиан болоод буй нүүрсний хулгай, авлигалын арми хэрхэн ажилладаг болоод Засгийн газраас хэрэгжүүлж буй “5 Ш” ажиллагааны талаар ярилцлагадаа онцлон хэлсэн нь олон нийтийн анхаарлыг татаад байна. Төрд шургасан хулгайг илрүүлэх тусам саарал ордон дахь зөрчилдөөн ихэснэ гэдгийг тэрбээр хэллээ. Энэ нь хулгай бүрийн ард улстөрчид байна гэсэн үг.
Улстөрч болгон өөрийн гэсэн хулгай хийх схемтэй, тойрогтой бүлэглэлтэй аж. Үүний эсрэг тэмцэж байгаа Л.Оюун-Эрдэнийн хувьд улс төрийн маш том хайчин дунд яваа гэдгийг тэрбээр онцлон хэлж. Тиймээс эдгээр хулгайч улстөрчид, бүлэглэлүүд Засгийн газраас хэрэгжүүлж буй “5Ш” ажиллагаанд орохгүйн тулд авлигын арми бүрдүүлж, идэвхтэй хөдөлж эхэлжээ.
Үүний нэг тод жишээ нь авлигын арми Засгийн газрыг унагаахаар ил далд улс төрийн үйл ажиллагаа зохион байгуулах болсныг Дэ Факто дурдав. Авлигын арми хүчээ авч байгаагийн өөр нэг жишээ нь УИХ-аас төлөвлөчихсөн нийтийн сонсголыг зогсоосон үйл явдал гэдгийг хэллээ. Хамгийн ноцтой нь авлигын арми нийгмийг яаж бутлах вэ, хэнийг хэзээ нийгмээр яллуулах вэ гэдгээ төгс хийдэг гэнэ. Ард түмний нүдэн дээр авлига авч, албан тушаалаа урвуулан ашиглаж хөлжиж, баяжаад байхад л Монголчууд чимээгүй хараад л сууцгаадаг байна. Боолын сэтгэлгээ маань Монголчуудыг улам л боол болгож байгаатай холбоотой аж. Мөн тэрбээр шүүх засаглалыг авлигын арми томилдог асуудлыг хөндлөө. Хэн, хэнийг томилсон бэ гэдэг нь нууц биш байгаа ч үүнийг олон нийтэд ил тод зарлахаасаа айж байна гэв. Хэрэв авлигын армийн эсрэг тэдний томилгооны эсрэг үйлдэл хийсэн хэнд ч эзэнгүй хэрэг тохоод чимээгүй болгож дөнгөх аж.
Үүнээс харвал нөгөө шударга бусын хонгил нурчихаагүй бат бөх өдийг болтол байсаар л байгаа юм байна. Авлигын арми цаг эргэнэ гэж ярьдаг аж. Энэ нь Засгийн газрыг унагаах, өөрсдийнхөө нөлөө бүхий улстөрчдийг төрийн эрхэнд гаргахыг хэлж буй. Ингэвэл Монгол Улс хөгжлөөсөө ухарна гэдгийг тэрбээр онцолж байв.
Тиймээс энэхүү авлигын армийг үндсээр нь устгахын тулд, нүүрсний болоод бусад хулгайг гүйцэт устгахын төлөө Засгийн газрын дэвшүүлсэн “5 Ш” ажиллагааг ард түмэн тууштай дэмжих шаардлагатайг Де Факто онцоллоо.
Э.Мөнх