Судалгаа: Авлигын эсрэг тэмцлийг иргэд хамгийн их дэмжжээ

“Сант Марал” сангаас Монголын нийгэм, улс төр, эдийн засгийн одоогийн байдалд олон нийт ямар үнэлэлт дүгнэлт өгсөн талаарх ээлжит судалгаагаа танилцуулжээ. Судалгаанд Улаанбаатар хот болон  Булган, Завхан, Өмнөговь, Төв, Хөвсгөл, Сүхбаатар зэрэг зургаан аймгийн  1000 иргэдийг хамруулжээ. Судалгааг CAPI аргачлалаар, 2023 оны дөрөвдүгээр сарын 8-наас дөрөвдүгээр сарын 16-ны хооронд явуулсан юм.   Судалгаанаас анхаарал татсан асуудлуудыг тоймлон хүргэж байна.

Өнгөрсөн хугацаанд олон хүмүүсийн хувьд ажилгүйдэл тулгамдсан  асуудал болж байсан. Зарим хүн энэ бол түр зуурын үзэгдэл болон  эдийн засгийн хөгжил энэ асуудлыг өөрөө шийднэ гэж үздэг. Зарим нь ажилгүйдлийг багасгахын тулд төрийн оролцоо болон тодорхой арга хэмжээнүүд зайлшгүй байх ёстой гэж үзэж байв.  Тэгвэл энэ удаагийн судалгаагаар ардчиллыг хамгийн тулгамдсан асуудал гэж үзжээ. Зарим хүн монгол хэт ардчилалтай болоод, энэ байдлыг засахын тулд дарангуйлал хэрэгтэй гэж үзэж байна. Зарим нь монголд жинхэнэ  ардчиллын үнэт зүйлс хөгжөөгүй, дарангуйллын нэг төрөл байна гэж үздэг. Таны бодлоор дараах ангиллын хувьд Монгол хаана нь багтаж байна вэ” гэхэд иргэдийн олонх буюу 41 хувьд нь дарангуйлал уруу шилжиж байна гэжээ.

Олон нийтээс “Аливаа асуудлыг шийдэхэд төрийн буюу иргэний байгууллагуудаас аль нь тэргүүлж явах ёстой вэ” гэж асуухад иргэдийн 31 хувь нь Засгийн газар гэж хариулсан байна.  Харин одоогийн “Засгийн газрын үйл ажиллагаанаас хамгийн  том амжилт нь юу вэ” гэхэд иргэдийн олонх нь авлигын эсрэг тэмцэл гэж хариулжээ.  Дараагийн дугаарт, уул уурхай, эрүүл мэнд, боловсролын асуудлыг хөндсөн байна.

“Нийгэмд шударга тал нь илүү байна уу, шударга бус тал нь давамгайлж байна уу” гэсэн асуултад судалгаанд оролцсон иргэдийн 93 хувь нь шударга бус нь давамгайлж байна гэжээ. Нийгэм, улс төр, эдийн засгийн тулгамдсан асуудал гэдэгт ч иргэдийн олонх авлигын асуудлыг нэрлэсэн байна.  Мөн авлига арилахгүй бол ирээдүйдээ итгэх итгэлгүй байна гэж иргэдийн олонх үзжээ.

Улс төрийн намуудын нэр хүнд ч нэр нь бохирдсон хүмүүсээсээ салахгүй бол улам унаж байгаа нь судалгаанаас харагдаж байна.  “Намуудын хэрэг огт байхгүй” гэж иргэдийн 46 хувь нь хариулжээ.  “Манай улс төрийн намууд олон түмний санал бодлыг илэрхийлж байна  уу, эсвэл илэрхийлж чадахгүй байна уу” гэж асуухад иргэдийн 87 хувь чадахгүй байна гэжээ. Аль нэг намыг онцлооч гэхэд 78 хувь нь онцолдог нам байхгүй гэжээ.

Судалгаанаас улстөрчдийн рейтинг ихээхэн сонирхол татдаг. Энэ удаад топ 10 улстөрчийн жагсаалтыг Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ тэргүүлж, Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх удаалжээ. Тэдний араас Ерөнхийлөгч асан Н.Энхбаяр Х.Баттулга,  УИХ-ын гишүүн Т.Доржханд, Н.Учрал нар эхний 10-т жагсчээ. Улстөрчдийн рейтингийг Ерөнхий сайд тэргүүлсэн нь авлигын эсрэг авч хэрэгжүүлсэн ажлуудтай нь холбоотой гэдэг ойлгомжтой. “Харин улс орондоо нэр хүндтэй хүмүүсээс хэнийг нь манай орны улс төрийн  амьдралд чухал үүрэг нөлөөтэйгээр оролцоосой гэж хүсдэг вэ” гэхэд 14.2 хувь нь У.Хүрэлсүх, 14.2 хувь нь мөн Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийг онцолсон байна.