С.УЯНГА

Эрүүл мэндийн салбарыг цахимжуулахын цаадах хамгийн том өгөөж нь хүнд суртал арилна. Мөн иргэн үйлчилгээ авахын тулд эмнэлэг хооронд эрүүл мэндийн карт, шинжилгээний хариу, эхоны бичиг барьж гүйхээргүй боллоо. Энэ боломжийг Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам, Эрүүл мэндийн яам, НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн хамтралаар бий болгов. Өөрөөр хэлбэл, нийслэлээр хязгаарлагдахгүй улс даяар 800 гаруй эмнэлэг цаасан хүнд суртлыг халж байна. Харин үр өгөөжийг нь үйлчлүүлэгчид хүртэж эхлээд байна. Эрүүл мэндийн салбарын цахимжилт цаасан чирэгдлийг арилгаж,хэн бүхний цаг, мөнгийг хэмнэнэ гэдгийг оролцогчид хэллээ.

“Төрийн бүтээмжийн сэргэлт- Эрүүл мэндийн салбарын цахим шилжилт” үндэсний зөвлөлдөх уулзалтад “Монгол Улсын цахим шилжилтийн бодлого” сэдвээр энэ бүх өөрчлөлтийг цогцоор нь танилцууллаа. Ерөнхий сайдын захирамжаар эрүүл мэндийн салбарт цахим шилжилтийг эрчимжүүлэх ажлын хэсэг байгуулж, 18 байгууллагын төлөөлөл хамтран  “Мэдээлэл солилцох журам” баталсан юм. Ингэснээр эмнэлгүүд хоорондоо холбогдож, мэдээлэл солилцоход асуудалгүй болжээ.

HҮБ-ын төрөлжсөн байгууллагууд  болон Дэлхийн банкнаас хамтран хийсэн “Эхийн эндэгдлийн хандлага 1990-2015”  судалгаанд дэлхий дахинд 1990 оноос хойш эхийн эндэгдэл 40 гаруй хувиар буурсныг тэмдэглэсэн. Уг судалгаанд “Мянганы хөгжлийн тав дахь зорилтыг хангасан“ буюу эхийн эндэгдлийг 1990 орны түвшнээс 75 хувиас илүү бууруулсан зэрэглэлд Кампучи, Бутан, Кабо Верде, Иран, Лаос, Малдив зэрэг есөн орныг тодорхойлоход эдгээр улсын нэг нь Монгол болсон нь  эрүүл мэндийн салбарын удирдлага, мэдээллийн тогтолцоо сайн бэхэжсэний үр дүн гэсэн үнэлгээг аваад байгаа аж. Түүнчлэн телемедициний үйлчилгээ 2007 онд анх “шууд видео холболт хийх, зөвлөгөө авах /realtime/”, “программ хангамж ашиглан зөвлөгөө авах /store and forward/” гэсэн хоёр чиглэлээр нэвтэрч байсан бол өнөөдөр 41 байгууллага realtime сүлжээнд холбогдсон, эмнэл зүйн 18 чиглэлээр телемедициний үйлчилгээг авах боломжтой болоод байгаа юм.

Эмч нар мобайл технологи ашиглан өвчин, эмгэгийг эрт илрүүлэн, шаардлагатай тохиолдолд лавлагаа шатлалд шилжүүлж, цаг алдалгүй тусламж үйлчилгээ үзүүлэх боломжтой болсон. 2016 оноос эхлэн өрх, сум, тосгоны 442 эрүүл мэндийн байгууллага буюу 81.8 хувь мобайл  технологийг өдөр тутмын үйл ажиллагаандаа хэрэглэж байна.

Энэ үеэр албаны хүмүүсийн байр суурийг сонслоо.

Цахим хөгжил, харилцааны холбооны сайд Н.Учрал: Цахим болсноор эрүүл мэндийн салбарт эрх чөлөө олголоо

 

-Дэлхийн банкны цахим эрүүл мэнд төсөл анх 19.7 сая ам.доллароор эхэлсэн. Ач холбогдол үнэ цэнийг мэдрээгүй. Хэрэгжилт 34 хувь гээд дэлхийн банк төслөө зогсоосон. Систем хөгжүүлсэн байгууллагууд дээр ажиллаж үр дүн гаргалаа. Мэдээлэл солилцох журам, шаардлагыг баталж хууль эрхзүйн орчныг бий болгосон. ХУР системтэй холбогдож 800 гаруй эмнэлэг мэдээлэл солилцох боломжтой боллоо. Тухайлбал, эмийн жор цахим болсноор хуурамчаар бичдэг, гаж нөлөө, зохистой хэрэглээ гээд олон эрсдэлээс сэргийлж байна. Шинжилгээний хариу, дүрс оношилгооны дүгнэлтийг цахим болголоо. Иргэн эмнэлэг хооронд шилжлээ гэхэд өөрөөс нь зөвшөөрөл аваад мэдээллийг нь шууд татаж аваад харах боломж бүрдлээ. Эхо, шинжилгээний хариу, амбулаторийн карт, жирэмсний бичиг, эх хүүхдийн карт, вакцины гэрчилгээ гээд бүгдийг ХУР системтэй холбож байна. Энэ мэтчилэн эрүүл мэндийн салбарт хүнд суртлыг арилгаж байгаа нь маш том дэвшил. Амаргүй хамтын ажиллагаа байсан ч ард түмэнд ач холбогдол өндөр байгаа нь сайн. Цахимжилт бол улс төрийн манлайлал. Технологийн салбар дутаад байх зүйл алга. Ямар программ хэрэглэж байгаагаас үл хамаардаг боллоо. Өмнөх шиг хааж боох аргагүй. Цахим болсноор эрүүл мэндийн салбарт эрх чөлөө олголоо гэж бодож байна.

 

Эрүүл мэндийн дэд сайд С.Энхболд: 37 программыг интеграци хийдэг болж байна

 

-Эрүүл мэндийн салбарт 21 байгууллагын 37 программыг ашиг­ладаг байсан. Эмнэлэг болгон өөр дээрээ сервертэй түүндээ датагаа үүс­гэдэг байсан бол хоёр яамны хамтарсан ажлын хэсэг хоорондоо мэдээлэл солилцох боломжийг бүрдүүлж 37 программыг интеграци хийдэг болж эхэлж байна. Бүгдийг нь үндэсний ХУР-системд нэгтгэж холболтуудаа хийж байна. И монголиа-д оруулсан 35 нэр төрлийн үйлчилгээг цахимаар авах бүрэн боломжтой боллоо. Орон нутгийн эрүүл мэндийн байгууллагууд ч мөн адил хоорондоо мэдээлэл солилцож байгаа.

 

Монгол дахь НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн Суурин төлөөлөгч Эваристе Коуасси Комлан: Монголд салбар болгонд дижитал стратеги үр дүнгээ өгч байна

 

-Монгол Улсын цахим шилжилтийн стратегийг бид дэмжин ажиллаж байгаа. Цахим шилжилт бол зөвхөн эрүүл мэндээс гадна төлбөр тооцооны хэрэгсэл талаасаа ч хүний амьдралын нэг хэсэг болсон маш чухал үүрэгтэй. Тиймээс бүх салбарт цахимжилт үр дүнгээ өгч байгаа учраас НҮБ-ын Хүүхдийн сан бүх талаар дэмжихийг хичээдэг. Эрүүл мэндийн салбарын дижитал стратегийг гаргахад салбарын яам болоод Цахим хөгжил, харилцаа холбооны яам уялдаа холбоотой бүрэн хэмжээнд ойлголцож ажилласан нь олон эерэг үр дүн гаргалаа. Бид цаашид олон улсад хэрэгжсэн жишиг төсөл хөтөлбөрүүдийг Монголд хэрэгжүүлэх боломжтой.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2024 ОНЫ ДӨРӨВДҮГЭЭР САРЫН 9. МЯГМАР ГАРАГ. № 70 (7314)

Цахим хөгжил, харилцаа холбооны сайд Н.Учрал эмийн жорыг И-Монголиад оруулж байгаа талаар дараах мэдээлллийг өглөө.

Тэрбээр ярихдаа “Эмч жороо И-Монголиа системд оруулснаар, эмийн санч цаасан жор асуухгүйгээр цахим системээс эмчийн жорыг харах боломжтой. И-Монголиа системийн архив руу ороход тухайн иргэний нэг жилийн дотор бичсэн эмийн жорыг харж болно. Эмчийн жороос гадна дүрс оношилгооны дүгнэлт, зургууд болон шинжилгээний хариунуудыг И-Монголиа систем дэх иргэний хуудсанд байрлуулна. Мөн хүүхдийн вакцины мэдээлэл, жирэмсэн эхийн карт, бүх төрлийн шинжилгээний хариу зэрэг мэдээллийг И-Монголиа системд оруулна. Тавдугаар сарын 4-нөөс эхлэн эдгээр мэдээллийг И-Монголиа системд бүрэн нэвтрүүлж, ашиглах боломж бүрдэнэ” гэв.

Түүний мэдээлснээр эл системд шинээр долоон үйлчилгээг нэвтрүүлэхэд бэлэн болжээ. Тодруулбал, эмийн жор, дүрс оношлогооны дүгнэлт, шинжилгээний хариу, дархлаажуулалтын мэдээлэл, эмчийн үзлэгийн түүх, жирэмсэн эмэгтэйн хяналтын хөтөч карт, эх, хүүхдийн эрүүл мэндийн дэвтэр зэргийг байршуулсан байна.

Ажлын бүтээмж багасна.

Аз жаргалын даавар буурна

Стрессийн түвшин нэмэгдэнэ.

Дархлаа буурна.

Гоо сайхан алдагдана.

Ажлын ачаалал даах чадвар багасгана.

Уур бухимдалтай болно

Тархины сэтгэн бодох чадвар багасна

Ой тогтоолт, анхаарал төвлөрөлт муудна.

Жин нэмэгдэнэ.

ЭМЯ-наас томуу, томуу төст өвчний нөхцөл байдал, эмнэлгийн тусламж үйлчилгээнд тулгарч буй асуудлын талаар өчигдөр /2023.12.19/-нд мэдээлэл хийх үеэр  ZINT эмнэлгийн ерөнхий эмч Т.Навчаа “Томуу нь урьдчилан сэргийлж болдог өвчин юм. Есөөс аравдугаар сард урьдчилан сэргийлэх вакцин хийлгэсэн тохиолдолд хөнгөн тусдаг. Томуугийн халдвар хоёроос доош насны хүүхдүүдэд илүү хүнд тусч байна. Томуугийн халдварт өртсөн тохиолдолд огцом ойрхон зайтай халуурах шинж тэмдэг ажиглагдана. Томуу төст өвчнөөс ялгаатай нь толгой, яс, булчин, үе, хоолой хүчтэй өвдөх шинж тэмдэг илэрдэг. Мөн хоолны дуршил буурч  олон хоног хоол идэхгүй байснаар шингэн алдах нь их байна. Бага насны хүүхдэд уушгины бус шинж тэмдэг илэрч болно. Энэ тохиолдолд өтгөн шингэрэх, суулгах байдал ажиглагдана. Гурван сар хүрээгүй хүүхэд 37.5-аас дээш, дөрвөн настай хүүхэд 38-аас дээш халуурсан тохиолдолд яаралтай эмчид хандах хэрэгтэй. Эдгээр шинж тэмдэг олон хоног үргэлжлэх нь хүүхдийн бие хүнд, хатгалгаа эхэлснийг илтгэнэ. Энэхүү халдварыг эмч эмнэлгийн байгууллагаас өгч буй энгийн зөвөлгөөг мөрдлөг болгосноор даван туулах боломжтой.

Томуу, томуу төст өвчин, ковид, уушгины хатгалгаа нь дунджаар нэгээс хоёр долоо хоногт эдгэрнэ. Дутуу төрсөн, жин багатай, ой хүрээгүй хүүхдүүдийн эдгэрэлт гурваас дөрвөн долоо хоног сунжирч байна. Эмчилгээний эхний нэгээс хоёр долоо хоногт хоол идэх байдал нь сайжирч, халуурч, амьсгаадахгүй болно. Үүний дараа бага зэрэг ханиалгах байдалтай дахин долоо хоног болох нь хэвийн гэдгийг ойлгох хэрэгтэй.

Энэхүү томуу, томуу төст өвчний дэгдэлтийн үед харшлын эмийг дангаар нь хэрэглэх нь зохимжгүй. Одоогоор харшлын ханиалга гэж байхгүй гэдгийг хатуу ойлгох хэрэгтэй. Харшлын эмийг маш их нус, цэртэй үед хавсарсан байдлаар хэрэглэхийг зөвлөж байна. Аливаа эм олон улсын нэршил, худалдааны нэршил гэж бий. Тиймээс эмч олон улсын нэршлээр эмийн жор бичих ёстой байдаг. Эмийн сангаас худалдан авалт хийх үед жор дээр бичсэн эм олон янзын худалдааны нэршлээр зарагддаг. Тиймээс үйлчлүүлэгч аль улсад үйлдвэрлэгдсэн эсэх, үйлдвэрлэсэн огноо, үнэ ханшаас нь хамааран сонголт хийх боломжтой. Томуугаар өвдсөний дараа гурван сараас гурван жилийн хугацаанд дархлаа тогтдог. Энэ нь найдвартай 100 хувь хамгаалах дархлаа биш. Дараагийн өвчлөл хөнгөн тусахад нөлөөтэй" гэж зөвлөв.

 Эх сурвалж: www.polit.mn

ХӨСҮТ-ийн Ерөнхий захирлын албан үүргийг хавсран гүйцэтгэгч Ж.Байгалмаа “Энэ жилийн томуугийн улирлыг угтан 300 мянган тун вакциныг эрсдэлт бүлэг болох тав хүртэл насныхан, 65 дээш насныхан, эрүүл мэндийн байгууллагын ажилтнуудыг дархлаажуулах үйл ажиллагаанд хамруулсан. Өнөөдрийн байдлаар дархлаажуулалт улсын хэмжээнд 90 хувиас дээш үзүүлэлттэй байна. Томуугийн идэвхжил сүүлийн гурван долоо хонгийн хугацаанд нэмэгдэж эхэлсэн. Идэвхжил нэмэгдсэн эргэлтэд байгаа найман төрлийн вирус байна. Цаашид томуу, томуу төст өвчин нэмэгдэнэ. Вакцин хийлгэснээр хүндрэх байдал бага байдаг. Эрс хүйтрэхэд томуугийн халдвар буурах тохиолдол бий болдог. Одоогийн хүйтний оргил үед 7-14 хоног халдвар харьцангуй бага байдаг.  Хэт хүйтэн биш, хуурай цаг агаартай үед халдвар тархах магадлал эсрэгээрээ нэмэгддэг" гэсэн юм.

 Эх сурвалж:  “Зууны мэдээ” сонин

Улирлын томуугийн А хүрээний хэв шинжийн вирус, амьсгалын замын синцитиаль вирус, риновирус ихэвчлэн тархаж бага насны хүүхэд хүндрэх эрсдэлийг нэмж байгааг ЭМЯ мэдээллээ.

Томуугийн тандалтын мэдээгээр 21 аймаг, 8 дүүргийн нэгдсэн эмнэлэг, төрөлжсөн мэргэшлийн эмнэлгүүдэд 8854 хүн хэвтэн эмчлүүлж байгаагаас 25.9 хувь нь амьсгалын замын цочмог хүнд халдвар авсан нь өмнөх 7 хоногийнхтой харьцуулахад 3.8 хувиар нэмэгдэв. Тэдний 91.4 хувь нь 15 хүртэлх, үүнээс 80 хувь нь 0-4 насныхан байна. Сүүлийн 7 хоногт томуу, томуу төст өвчний улмаас 2300 хүүхэд хэвтэн эмчлүүлсэн нь өмнөх 7 хоногийнхоос 500 гаруй хүүхдээр нэмэгджээ. Иймд тусламж үйлчилгээг сайжруулахаар 1153 ор нэмсэн ч орны ачаалал 112.8 хувьтай байна. Одоогоор эм, тариа тасалдаагүй, эмнэлгүүд 30 хүртэл хоногийн нөөцтэй байгаа аж.

Эрүүл мэндийн дэд сайдаар ахлуулсан Шуурхай удирдлагын баг байгуулан, өвчлөлийн зүй тогтол, хандлага, тархалт, вирусийн хувилбарыг тогтоож, нөөцийн бэлэн байдлыг хангаж, өвчлөлөөс сэргийлэх ажлыг эрчимжүүлэн, олон нийтийн мэдээллийн сувгаар түгээж байгааг дэд сайд С.Энхболд мэдээллээ. Тэрбээр, “Томуу, томуу төст өвчний тархалт нэмэгдсэн тул эмнэлгийн тусламж, үйлчилгээг зохицуулах, хүүхдийн тусламж үйлчилгээг тасрлатгүй, чирэгдэлгүй үзүүлэхээр резидент эмч, АШУИС-ийн Сувилахуйн мэргэжлийн төгсөх ангийн оюутнуудыг хүч нэмж ажиллуулж байна. Амбулаторийн тусламж үйлчилгээг уртасгасан цагаар болгож, өрхийн эрүүл мэндийн төвийг амралтын өдрүүдээр ажиллууулах, гэрийн эргэлтийг идэвхжүүлэх зохицуулалт хийж байна” гэв.

Улсын хэмжээнд энэ сарын 4-10-нд амбулаториор 274 мянга гаруй хүн үйлчлүүлсний 7.1 хувь нь томуу, томуу төст өвчнөөр өвдсөн нь өмнөх 7 хоногийнхтой харьцуулахад 1.5 хувиар их, харин өмнөх оны мөн үеийнтэй харьцуулахад 1.2 хувиар бага байв. Түргэн тусламжийн дуудлагын 23.7 хувийг томуу, томуу төст өвчин ээлж байгаа нь өнгөрсөн 7 хоногийнхоос 4.5, өмнөх оны мөн үеийнхээс 7.4 хувиар нэмэгдсэн аж.

Томуугийн эсрэг вакцинд 2-5 хүртэлх насны хүүхэд, жирэмсэн ээжүүд, 65 болон түүнээс дээш насныхан, архаг хууч өвчтэй хүн, эрүүл мэнд, хүчний байгууллагын ажилчид зэрэг эрсдэлт бүлгийн хүн амын 91.7 хувийг хамруулжээ.

 Яармаг дахь Эх, хүүхдийн эмнэлэгтэ хэвтэн эмчлүүлж байсан 0-2 насны 17 хүүхдэд тариа хийхэд бөөлжих, таталт өгөх зэргээр хүчтэй хариу урвал үзүүлсэн.

Тав хоногийн болсон эл үйл явдлын талаар тухайн өдөр Эрүүл мэндийн яамнаас “Тариа андуурч хийсэн зүйл байхгүй. Сувилагч нь шөнийн 00.00 цагийн тариагаа хийхдээ өмнө нь бүгдийг нь тариурт соруулж тавиад хийснээс болж хүүхдүүд реакци өгсөн байна” гэх тайлбар өгсөн байдаг.

Харин эмнэлгийн зүгээс “Тариа хийгээд, урвал гарсан шалтгааныг тодруулахаар шөнийн турш ажилласан. Найруулсан бодисыг нь шинжлэхээр хурааж авсан. Тухайн тариа нь бусад хүүхдэд хийсэнтэй ижил сери дугаартай байсан. Тиймээс тариатай холбоотой биш гэж бид дүгнэсэн. Сувилагч Монгол Улсын стандартад заасны дагуу тариа хийсэн эсэхийг 17 хүүхдийн эцэг, эхээс тодруулсан. Зарим нь сувилагч өрөөнд орж ирээд, тариагаа найруулсан гэж хариулсан бол нэг хэсэг нь найруулаад орж ирсэн гэсэн. Тиймээс сувилагч тарианы стандарт алдсан байж болзошгүй гэж үзэж байна. Сувилагчид хариуцлага тооцохоор чанарын алба ажиллаж байна” гэсэн юм.

Тэгвэл 17 хүүхдийн биеийн байдлын талаар Эрүүл мэндийн яамнаас өчигдөр мэдээлэл өгөв. Тэдний өгсөн мэдээллээс 17 хүүхдийн 10 нь эмнэлгээс гарчээ. Нэг хүүхэд нь “Зүрхний хэрх” гэх хавсарсан өвчтэй байсан тул ЭХЭМҮТ-рүү шилжүүлсэн байна. Харин үлдсэн зургаан хүүхдийн эмчилгээ дуусаагүй учир тус эмнэлэгтээ үргэлжлүүлэн хэвтэж байгаа ажээ.

Базарбямбын НЯМСҮРЭН

БНХАУ-ын зарим мужид улирлын чанартай вирусын гаралтай амьсгалын замын өвчлөл нэмэгдэж байгаа тухай олон улсын хэвлэлүүд мэдээлэх болсон. Үүнтэй зэрэгцэн Хятадын хүүхдийн эмнэлгүүд ачааллаа дийлэхгүй, хүүхдүүдийг сандал дээр хүлээн авч байгаа гэрэл зургууд шил дараалан цацагдах болсон нь олон улсын анхаарлыг татаад буй. Дэлхийд хүн амын тоогоор тэргүүлэгч БНХАУ-д халдварын тархалт нэмэгдэх болсон учир  ДЭМБ-аас халдварын тархалт, өвчлөлийн нөхцөл байдлын талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөхийг хүссэний дагуу Бээжингээс албан ёсоор мэдээлэл өгчээ.

 

PROMEDMAIL.ORG: “ОНОШ НЬ ТОДОРХОЙГҮЙ ӨВЧЛӨЛ ХЯТАДАД НЭМЭГДСЭЭР БАЙНА”

“COVID-19” цар тахлын асуудал дөнгөж намжаад байгаа энэ цаг үед БНХАУ-д дахин өөр төрлийн шинэ өвчлөл нэмэгдэхвий гэсэн айдас дэлхий нийтэд байна. Энэ нь ч тодорхой шалтгаантай. Учир нь энэхүү амьсгалын замын өвчлөл нь ковидын хоригийг цуцалснаас хойш өргөн хүрээг хамарч буй томоохон тохиолдол юм. Мөн үүний зэрэгцээ “promedmail.org” нийгмийн эрүүл мэндийн төвийн албан ёсны мэдээллийн сайтад дээрх өвчлөлийн талаар мэдээлэхдээ “Онош тодорхойгүй вирусын гаралтай өвчлөл” хэмээн онцолсон нь багагүй шуугиан тариад байгаа билээ.  Тус сайтад “Бээжин болон Лиаонинг мужид хүүхдийн эмнэлгүүд ачааллаа дийлэхээ больж уушгины хатгалгаа өвчнөөр өвчилж байна” гэжээ. Далянь хотын хүүхдийн эмнэлгийн үүдний танхим судсаар дусал хийлгэж буй өвчтэй хүүхдээр дүүрэн байна. Далянь хотын төв эмнэлгийн ажилтан  "Өвчтөнүүд хоёр цаг дугаарлаж байна. Бид өвчтөнүүдийг яаралтай тусламжийн тасагт хэвтүүлж байгаа. Амбулатори аль хэдийн дүүрсэн” хэмээн мэдээлсэн юм. Мөн зарим сургуулийн хүүхдүүдээс гадна багш нар олноор хатгалгаа туссан учир сургуулиуд түр хичээллэхгүй болжээ.

 

ДЭМБ: ЦАГ АЛДАХГҮЙ МЭДЭЭЛЛИЙГ ШИНЭЧИЛНЭ

ДЭМБ-ын сайтад мэдээлснээр аравдугаар сарын дунд үеэс эхлэн Хятадын хойд бүс нутгаар амьсгалын замын өвчин тэр дундаа хүүхдүүдийн дунд өвчлөл эрс нэмэгдэж байгаа нь ДЭМБ-аас хянадаг мониторингийн судалгаанаас харагдах болжээ. Тиймээс ч өвчлөлийн тохиолдлуудын шинжилгээний хариу, нарийн мэдээллийг явуулахыг ДЭМБ-ын зүгээс Бээжин рүү хүсэлт илгээсэн.

Харин БНХАУ-ын эрүүл мэндийн хорооны удирдлагууд өвчлөлийг хүйтний улирлаас шалтгаалсан улирлын чанартай амьсгалын замын өвчлөлтэй холбон тайлбарлаж байгаа бөгөөд томуу,  микоплазмын гаралтай уушгины хатгалгаа хэмээн мэдэгдсэн бөгөөд ямар нэг оношлох боломжгүй вирус биш гэдгийг баталж байгаа юм. Харин ДЭМБ-ын зүгээс өөрсдийн албан ёсны сайтад мэдээлэл байршуулсан байна. Тус байгууллагын албан ёсны мэдээлэлд дурдсанаар БНХАУ-ын эрүүл мэндийн хорооны удирдлагуудтай байнга холбоотой байж, нөхцөл байдлыг хянах бөгөөд нэмэлт мэдээллүүдийг цаг тухай бүрт нь мэдээлнэ гэдгээ мэдэгджээ. Энэ төрлийн өвчлөл нь голдуу хүүхдүүдэд тусдаг бөгөөд одоогоор БНХАУ-ын Бээжин, Лианинг зэрэг хойд хэсгийн бүс нутгаар тархалт элбэг байгаа учир эмнэлгүүдийн ачаалал нэмэгдсэн гэж онцолсон байна.

 

ДЭМБ-ААС ЗӨВЛӨМЖ ГАРГАВ

ДЭМБ-аас Хятадад байгаа хүмүүст томуу, COVID-19 болон амьсгалын замын бусад өвчний эрсдэлийг бууруулах арга хэмжээг дагаж мөрдөхийг зөвлөж байна. Үүнд:

•Өвчтэй хүмүүстэй аль болох уулзахгүй байх

•Өвдсөн бол гэртээ байх

•Шаардлагатай бол шинжилгээ хийлгэж, эмнэлгийн тусламж авах

•Маск зүүх

•Өрөөний агааржуулалтыг нэмэгдүүлэх

•Гараа тогтмол угаах

•Дасгал хийх

Мөн боломжтой бол амьсгалын замын өвчний шинж тэмдэг илэрвэл аялалаар явахаас зайлсхийх, шинж тэмдэг илэрсэн бол эмнэлгийн тусламж авах, аяллын түүхээ эрүүл мэндийн үйлчилгээ үзүүлэгчтэйгээ хуваалцахыг зөвлөж байна. Харин дээрх тохиолдолтой холбогдуулан аливаа хязгаарлалтыг санал болгохгүй хэмээн мэдэгдсэн байна.

 

ХӨСҮТ: ХҮЛЭЭН АВАХААР ХОНОГТ 80-140 ХҮН ҮЙЛЧЛҮҮЛЖ БАЙНА

Харин өмнөд хөршид амьсгалын замын халдвар нэмэгдэж байгаа талаар мэдээлэл өгөхийн зэрэгцээ манай улсад урьдчилан сэргийлэх ямар арга хэмжээ авч байгаа талаар ХӨСҮТ-өөс өчигдөр мэдээлэл хийлээ.

ХӨСҮТ-ийн Ерөнхий захирлын үүргийг хавсран гүйцэтгэгч Ж.Байгальмаа "БНХАУ-аас ДЭМБ-д өгсөн нэмэлт тодруулгадаа тус улсад микоплазм (mycoplasma)-ын шалтгаант хатгаа хүүхдүүдийн дунд нэмэгдсэн гэж мэдэгдсэн.  Түүнчлэн улирлын чанартай үүсдэг амьсгалын замын вирусын халдвар, “COVID-19”-ийн халдвар зэрэг уушгины хатгаа үүсгэдэг бусад халдвар зэрэгцэн нэмэгдэж байна гэсэн мэдээллийг өгсөн. БНХАУ-д цар тахлын хоригийг энэ хавар цуцалсантай холбоотойгоор амьсгалын замын бусад халдварууд нэмэгдсэн гэх тайлбарыг өгч байна. Микоплазм шалтгаантай хатгаа нь нийт хүн амын дунд бүртгэгдэж байдаг өвчлөл. Тэгэхээр одоогийн байдлаар уушгины шинэ хатгаа үүсгэдэг амьсгалын замын халдварт өвчин бүртгэгдээгүй гэдэг мэдээлэл өгсөн. Зарим улсад жилийн дөрвөн улиралд бүртгэгддэг. Насанд хүрэгчдэд хөнгөн хэлбэрээр явагддаг ч тав хүртэлх насны хүүхдүүд хүндрэх эрсдэлтэй өвчлөл юм” гэв.  БНХАУ-д өвчлөл нэмэгдсэнтэй холбоотойгоор ХӨСҮТ-д хоёр удаагийн эрсдэлийн үнэлгээ хийсэн байна. Энэ сарын 24-ний өдөр хийсэн түргэвчилсэн үнэлгээгээр дунд эрсдэлтэй гэсэн дүгнэлт гарсан бөгөөд явцын эрсдэлийг дахин БНХАУ-д дэгдсэн өвчлөл манай улсад хэр нөлөөлөх вэ гэсэн үнэлгээ хийхэд мөн дунд гэсэн дүгнэлт гарчээ. Тиймээс тандалтын үйл ажиллагаагаа идэвхжүүлж, нөхцөл байдлыг тогтмол хянаж байгаа тухайгаа Ж.Байгальмаа дарга онцолсон.

Дашрамд дурдахад микоплазм шалтгаант уушгины хатгааг PCR шинжилгээгээр оношилдог юм байна. Одоогоор Монголд оношилж байгаа PCR шинжилгээ олон улсын стандартад нийцсэн, өндөр чадвартай болохыг онцолсон. Мөн Амьсгалын замын уушгины хатгалгааны үед илэрдэг ханиалгах, халуурах болон хүүхдүүдэд чихний үрэвслийн шинж тэмдэг илэрвэл эрүүл мэндийн байгууллагад заавал хандаж, оношилгоо хийлгэхийг зөвлөж байна. Үүнээс гадна БНХАУ руу зорчиход ямар нэг хязгаарлалтыг ХӨСҮТ-өөс санал болгохгүй гэв. Харин ХӨСҮТ-ийн чанарын албаны дарга Б.Энхжаргал "ХӨСҮТ-ийн хэмжээнд өнөөдрийн байдлаар 449 үйлчлүүлэгч хэвтэн эмчлүүлж байна. Үүнээс томуу, томуу төст өвчний шалтгаант хатгаа өвчний 102, “COVID-19”-ийн шалтгаант хатгаа өвчний 19 тохиолдол бий. Мөн сүүлийн үед салхин цэцгийн халдвар ихсэж байгаатай холбоотойгоор 72 хүн хэвтэн эмчлүүлж байна. Мөн ХӨСҮТ-ийн хүлээн авахаар хоногт 80-140 хүн үйлчлүүлж байгаа" гэв.

 

Эх сурвалж “Зууны мэдээ” сонин

2023 ОНЫ АРВАННЭГДҮГЭЭР САРЫН 29. ЛХАГВА ГАРАГ. № 238 (7223)

Т.САЙХАН

Агаарын бохирдол, нүүрсний утаа ихсэж буйтай холбогдуулан гадуур гарахдаа PM2.5 нарийн ширхэгт тоосонцор шүүх зориулалтын шүүлтүүртэй амны хаалт зүүж хэвшэхийг Эрүүл мэндийн яамнаас зөвлөлөө.

Агаарын бохирдлын асуудал бий болсноос хойш Улаанбаатар хотын оршин суугчдын дунд амьсгалын замын өвчин асар хурдтай нэмэгдэж, 10.000 хүн тутамд амьсгалын замаар халдвар авах тохиолдлууд 2.7-дахин нэмэгдсэн. Мөн өнгөрсөн 10 жилд агаарын бохирдлын нөлөөнд хүүхдүүд хамгийн ихээр өртөж байгааг тогтоогоод буй. Тэгвэл амны хаалтыг хэрхэн сонгож, зүүх талаарх зөвлөгөөг хүргэж байна.

Нүүрсний шаталтаас гарч байгаа хий дэх хагас дэгдэмхий элементүүд нь хүйтэн цагт гадаад орчны агаартай холилдон тоосонцор болдог аж. Улмаар хамар, төвөнх, гуурсан нь хоолойн салбарласан бүдүүн хэсгээр дамжин орж уушгины хатгалгаа, бронхит гэх мэт өвчнийг үүсгэдэг. Иймд агаарын бохирдлын сөрөг нөлөөллөөс өөрийгөө хамгаалахын тулд амны хаалт сонгохдоо анхаарах зүйлсийг хүргэж байна.

Амны хаалтыг сонгохдоо анхаарах зүйлс:

• PM2.5 нарийн ширхэгт тоосонцор шүүх зориулалтын шүүлтүүртэй байх
• Амьсгалсан агаарыг буцаан гадагшлуулах хавхалгатай
• Нүүрэнд тохирсон байх
• Тухайн амны хаалт дээрх заавраас хэрэглэх хугацааг харах

Амьсгал хамгаалах хэрэгсэлд бэхлэгдсэн шүүлтүүр нь шүүх чадвараараа бага /FFP1/, дунд зэрэг /FFP2/, сайн /FFP3/ гэсэн зэргэлэлтэй байна. Нарийн ширхэгтэй тоосонцроос хамгаалах зориулалтын амны хаалт дээрх тэмдэглэгээ нь тоос шүүх чадварыг илэрхийлдэг байна.

Эх сурвалж:www.polit.mn 

Томуу, томуу төст өвчин нь вирусээр үүсгэгддэг тул аль ч насныхан өвчилж болно. Харин манайд уг өвчинд ихэвчлэн бага насныхан өртөж, хүндрэх нь элбэг байдаг. Гэтэл эцэг, эхчүүд хүүхдээ томуугийн вакцинд төдийлөн хамруулахгүй байгаа талаар “Дархлаатай монгол” үйл ажиллагааны үеэр эмч нар анхааруулав.

Тус үйл ажиллагааг ХӨСҮТ, Монголын эрүүл мэндийн сэтгүүлчдийн “Цагаан үзэг” холбоо, Эрүүл мэндийн сэтгүүлчдийн “Вакцин” клубийнхэн хамтран зохион байгуулсан юм.

Ханиад, томууны улирал эхэлсэнтэй холбогдуулан дээрх мэдээлэл солилцох уулзалтыг Чингэлтэй дүүргийн Эрүүл мэндийн төвд хийсэн бөгөөд албаныхан ханиад, томууны дэгдэлт, вакцуужуулалтын явц, өнөө жил дэгдэж болзошгүй томуугийн вирусүүд, урьдчилан сэргийлэлт зэрэг цогц мэдээллийг сэтгүүлчдэд газар дээр нь өгснөөрөө онцлог байлаа.

    Чингэлтэй дүүрэгт дархлаажуулалт 73.3 хувьтай байна

Чингэлтэй дүүргийн Эрүүл мэндийн төвийн Нийгмийн эрүүл мэндийн тусламж, үйлчилгээ хариуцсан орлогч дарга Н.Нямсүрэн, “Эрүүл мэндийн байгууллагууд ханиад, томуу дэгдэхээс өмнө холбогдох бэлтгэл, ажлуудыг хийдэг уламжлалтай. Ингэхдээ иргэдэд томуу, томуу төст өвчний талаарх зөвлөгөө, мэдээллийг өгөхөөс гадна дүүргийн эмнэлгүүд тасаг, нэгж, орны бэлэн байдлаа хангаж ажилладаг. Урьдчилан сэргийлэх хүрээнд хийдэг хамгийн чухал ажлын нэг нь иргэдийг тэр дундаа зорилтот бүлгийнхнийг томуугийн дархлаажуулалтад хамруулах явдал юм. Тодруулбал, үүнд 2-5 насны хүүхэд, жирэмсэн эхчүүд, 65 болон түүнээс дээш насны ахмадууд, архаг, хууч өвчтэй иргэд, эрүүл мэндийн байгууллагын ажилтнууд багтдаг бөгөөд тэднийг вакцинд үнэ төлбөргүй хамруулдаг” гэлээ.

Нийслэлийн эмнэлгүүдэд энэ намар томууны 138 400 хүн/тун вакцин нийлүүлсэн бөгөөд тус Эрүүл мэндийн төвд 12 460-г нь хуваарилжээ. Ингэснээр тэд дархлаажуулалтыг аравдугаар сарын 15-наас эхлүүлж, хамрагдалт нь өдгөө 73.3 хувьтай байгаа аж. Хэдийгээр вакцинжуулалтын явц сайн байгаа ч өвчлөлд өртөмхий бүлэг болох тав хүртэлх насны хүүхдүүдийн ирц хангалтгүй байгааг Н.Нямсүрэн дарга хэлсэн юм.

 Вакцин хийлгэснээс 2-4 долоо хоногийн дараа дархлаа тогтоно

Хүүхдүүдэд вакцин хийхийн тулд эцэг, эх, асран хамгаалагч нараас нь заавал зөвшөөрөл авдаг учраас томчууд энэхүү процесст тоомжиргүй ханддаг аж. Уг нь эмч нар томууны вакцины үр дүнгийн талаарх мэдээллийг ялангуяа эцэг, эхчүүдэд дэлгэрэнгүй өгдөг ч зарим нь тоохгүй явсаар хүүхдээ халдварт өртүүлж, хүндрүүлэх, цаашлаад амь насанд нь хүртэл аюул учруулах эрсдэлтэйгээ мэддэггүй байна. Тиймээс эцэг, эхчүүд мэргэжлийн эмчийн зөвлөгөө, зөвлөмжийн дагуу дархлаажуулалтад хамрагдах нь нэн чухал гэдгийг эмч нар дахин дахин анхаарууллаа. Томууны вакцин хийлгэснээс 2-4 долоо хоногийн дараа дархлаа тогтож, жилийн турш үйлчлэл үзүүлдэг тул хүүхэд амьсгалын замын халдварт өртсөн ч хөнгөн тусах, аюул, эрсдэл багатай өнгөрдөг нь олон жилийн судалгаагаар нотлогджээ.

  Улсын хэмжээнд томуу, томуу төст өвчин идэвхжиж байна 

ХӨСҮТ-ийн Томууны үндэсний нэгжийн эмч Ч.Уртнасан улсын хэмжээнд томуу, томуу төст өвчин идэвхжлийн түвшинд байгааг анхааруулав. Тэрбээр, “ДЭМБ-аас жил бүр ханиад, томууны дэгдэлтийн талаарх тандалт, судалгааг хийж, тухайн жилд ямар омгийн вирусээр үүсгэгдсэн өвчин дэлхийн аль бүс нутагт илүүтэй тархаж болзошгүйг урьдчилан тооцоолдог. Улмаар тухайн жилд дэгдэх магадлалтай вирусний омгуудыг агуулсан вакциныг улс орнуудад зөвлөдөг. Энэхүү зөвлөмжийн дагуу манай улс зорилтот бүлгийнхэнд томууны вакциныг өрх, дүүргийн Эрүүл мэндийн төвүүдээр дамжуулан үнэ төлбөргүй хийж байна. Улирлын томууны вакцин тухайн улиралд дэгдэх магадлалтай дунджаар 3 хүрээний вирусний эсрэг дархлаа тогтоодог учраас өвдөхгүй байх, хөнгөн тусах, бусдад халдвар тараах үйл явцыг бууруулах чухал ач холбогдолтой. Тиймээс тэр дундаа зорилтод бүлгийнхэн дархлаажуулалтад сайн хамрагдах хэрэгтэй” хэмээв.

Өдгөө нийслэлийн эмнэлгүүдэд хэвтэн эмчлүүлэгсдийн 21.2 хувь нь амьсгалын замын цочмог халдвартай аж. Өвчлөлийн түвшинг өмнөх оны мөн үеийнхтэй харьцуулахад 2 хувиар ихэссэн дүнтэй байна. Аймгуудын хувьд хүн амын хөдөлгөөн ихтэй, хилийн бүсийн ойролцоох нутгуудад томуугийн вирус идэвхжих хандлагатай байгааг ХӨСҮТ-ийн Томууны үндэсний нэгжийн эмч Ч.Уртнасан дурдсан юм.