Монгол Улсын гавьяат тамирчин Э.Цэндбаатарын мэргэжлийн бокст 11 дэх тулаанаа дөнгөж сая хийж, яллаа.

Флорида мужийн Плант хотод болсон энэхүү тулаан гурван минутаар 10 үеийн турш үргэлжилж, 100:90 гэсэн оноогоор шүүгчдийн саналаар улаан булангаас гарч тулалдсан манай боксчин Э.Цэндбаатарт ялалтыг зааснаар тивийн аваргын бүсний эзэн болж байна. Ингэснээр тэр мэргэжлийн боксын карьертаа нэг ч ялагдаагүй цувралаа үргэлжлүүлж байна. Дашрамд дурдахад, өнөөдөр түүний төрсөн өдөр бөгөөд тэрбээр төрсөн өдрөөрөө өөртөө ялалтын бүсээр бэлэг барилаа.

Тэрбээр ялалтынхаа дараа сэтгэгдлээ хэлэхдээ “Маш их баяртай байна. Намайг дэмжиж байсан Монголын ард түмэндээ баярлалаа. Анхны багш Энхтайван болон одоогийн дасгалжуулагч Уолли нартаа баярлаж байна. Багийнхандаа, менежертээ баярлалаа. Энэ бол миний хүсэж, мөрөөдөж байсан бүсний нэг юм. Гурван сарын турш тасралтгүй бэлтгэл хийсний үр дүн гарлаа. Цаашаа илүү их амжилт гаргахын төлөө, том том бүсний эзэн болохын төлөө хичээх болно. Миний дасгалжуулагч намайг 36 үеийн турш бэлтгэлээр нүдсэний үр дүн юм. Заримдаа бэлтгэлээс шантарч, зугтмаар санагдах үе ч байсан. Бэлтгэлээ үзэн яддаг байлаа. Гэхдээ би зорилгынхоо нэг хэсгийг биелүүллээ. Миний өрсөлдөгч бол үнэхээр сайн тамирчин” хэмээн ярилаа.

Харин түүний өрсөлдөгч Доминиканы боксчин Фрэнси Фортунато 2018 оноос мэргэжлийн боксын карьераа эхлүүлсэн бөгөөд 16 ялж, нэг ялагдсан амжилттай байсан бол хоёр дахь ялагдлаа ийнхүү амслаа. 2021 онд шүүгчийн шийдвэрээр ялагдсан түүний хувьд гурван жил долоон сарын дараа дахин шүүгчийн шийдвэрээр ялагдаж байна.

Олон улсын жүдо бөхийн холбооноос 2026, 2027 онд ДАШТ-ийг эх орондоо зохион байгуулах орнуудыг зарлав.

Долоо хоногийн өмнө 2027 оны ДАШТ-ийг Казахстан улс эх орондоо хүлээн авахаар болж, санамж бичигт гарын үсэг зурсан. Тэгвэл өчигдөр 2026 оны ДАШТ-ийг Азербайжаны Баку хотод зохион байгуулахаар болсныг албан ёсоор зарлалаа. Тус тэмцээнээс эхлэн 2028 оны Лос-Анжелесын олимпыг оноог олгоно. Харин ирэх жилийн ДАШТ Унгарын Будапешт хотод болно.

Дээрх гурван улс гурвуулаа өмнө нь тус тэмцээнийг эх орондоо хүлээн авсан туршлагатай. Тухайлбал, Унгарын Будапешт хотод өмнө нь 2017, 2021 оны ДАШТ болж байлаа. Дээрх хоёр тэмцээнээс Монголын жүдочид найман медаль хүртсэн байдаг. Ялангуяа 2017 онд монголчууд онцгой амжилттай байсан бөгөөд нэг алт, нэг мөнгө, дөрвөн хүрэл медаль хүртсэн нь Монголын жүдо бөхийн түүхэн дэх дээд амжилт юм. Харин 2021 онд Будапештаас хөдөлмөрийн баатар М.Уранцэцэг ДАШТ-ий дөрөв медалиа зүүж байв.

Тэгвэл 2026 оны ДАШТ-ийг зохион байгуулах Азербайжан улс өмнө нь 2018 онд тус тэмцээнийг хүлээн авсан. 2018 оны ДАШТ-ээс хөдөлмөрийн баатар Д.Сумъяа, гавьяат тамирчин Ө.Дүүрэнбаяр, Л.Отгонбаатар нар медалийн тавцанд зогссон билээ.

Харин Казахстан 2015 оны ДАШТ-ийг хүлээн авч Д.Сумъяа, Ц.Мөнхзаяа, С.Ням-Очир нар дэлхийн медальтан болсон түүхтэй.

/DW/. Кенийн тамирчин Рут Чепнгетич 10 дугаар сарын 13-ны ням гарагт болсон Чикагогийн марафонд түрүүлж, эмэгтэйчүүдийн төрөлд дэлхийн дээд амжилтыг 2 цаг 9 минут 56 секундээр шинэчлэн тогтоолоо.

Өдгөө 30 настай тэрбээр өнгөрсөн оны есдүгээр сард Берлиний марафонд Этиопын гүйгч Тигист Ассефагийн тогтоосон өмнөх дээд амжилтыг нэг минут 56 секундээр ахиулжээ.

Чепнгетич бол 2019 оны дэлхийн марафон гүйлтийн аварга юм. Үүнээс гадна, тэрбээр 2021 оны дөрөвдүгээр сард Истанбул хотноо болсон хагас марафон гүйлтийн зайг 1 цаг 4 минут 2 секундийн хугацаанд туулж, дэлхийн дээд амжилтыг тогтоожээ.

Энэ удаагийн Чикагогийн марафонд оролцогчид жилийн өмнө энэхүү марафонд 2 цаг 35 секундийн хугацаагаар дэлхийн шинэ дээд амжилтыг тогтоосон Келвин Киптумд хүндэтгэл үзүүлжээ. Тамирчин энэ оны хоёрдугаар сард 24 настайдаа автомашины ослоор нас барсан юм. Гүйгчид марафон эхлэхийн өмнө түүний дурсгалыг хүндэтгэн нэг минут дуугүй зогсжээ.

Марафон гүйлтийн эрэгтэйчүүдийн төрөлд Кени улсын хөнгөн атлетикийн тамирчин Жон Корир түрүүлсэн байна.

Чойжилсүрэнгийн ГАНТУЛГА

2024 он олимпын жил учир дэлхийн спортын ертөнц ололт амжилт, уналт босолтоор дүүрэн өрнөж байна. Өнгөрсөн наймдугаар сараас олимпоор “амьсгалсан” хүн төрөлхтөн есдүгээр сард паралимпын наадмаар олимпын хаалтаа хийсэн. Тэгвэл ес болон аравдугаар сард олон улсын ямар уралдаан, тэмцээн болж, монгол тамирчид хэрхэн оролцсон тухай тоймлон хүргэе.

 

Пауэрлифтингийн тамирчид 15 алтан медаль “өвөртөлжээ”

Манай улсад сонирхогчдын боксын “Улаанбаатар-2024” Дэлхийн цомын тэмцээн амжилттай болж өндөрлөсөн.  “UG Arena” ордонд болсон энэхүү тэмцээнд нийт 12 орны 170 ширэн бээлийтэн өрсөлдсөн билээ. Гурван өдөр үргэлжилсэн тэмцээний дүн гарахад багийн нийлбэр дүнгээр Монгол Улсын баг дөрвөн алт, дөрвөн мөнгө, 10 хүрэл медальтай  тэргүүлсэн юм. Харин  Японы баг  дөрвөн алт, нэг мөнгөн медаль хүртсэн бол, БНХАУ-ын баг хоёр  алт, гурван мөнгөн медаль хүртсэнээр тус тус удаалав. Энэ удаагийн Дэлхийн цомын тэмцээн Ази тивд анх удаа болсон бөгөөд үүнээс Монгол Улсад зохион байгуулсан нь Монголын боксын спорт болоод тамирчдын ур чадварыг олон улсад харуулсан, онцгой ач холбогдолтой үйл явдал болсныг зохион байгуулагчдын зүгээс онцолж байсан юм. Манай шилдэг ширэн бээлийтүүдээс ДАШТ-ийн мөнгөн медальт Л.Алтанцэцэг, ДАШТ-ий хүрэл медальт Б.Мишээлт, “Ханжоу-2022” Азийн наадмын хүрэл медальт, “Парис-2024” олимпын наадмын оролцогч О.Есүгэн нар өрсөлдөж, бүгд медалийн тавцанд зогссон. Энэхүү  тэмцээн өндөрлөсний дараа  АНУ-д энэ сарын 26-наас арваннэгдүгээр сарын 3-ны хооронд залуучуудын ДАШТ болох юм. Энэхүү тэмцээнд Монголын шигшээ баг бүрэн бүрэлдэхүүнээрээ оролцохоор бэлтгэлдээ ороод байна.  Боксын тэмцээний дараа Киргизстаны нийслэл Бишкек хотод пауэрлифтингийн Ази тивийн аварга шалгаруулах тэмцээн болж өндөрлөлөө. Энэхүү тэмцээнд 10 орны 300 гаруй тамирчин өрсөлдлөө. Үүнээс Монголын пауэрлифтингийн нэгдсэн холбооны баг тамирчид 15 алт, зургаан мөнгө, дөрвөн хүрэл медаль хүртэж, багийн нийлбэр дүнгээр дэд байрт шалгарсан юм. Тамирчдын амжилтаас онцолбол, тус тэмцээний шилдэг тамирчин өргөмжлөлийг манай улсаас Э.Содномпилжээ, Г.Оргилболд, Ц.Отгондалай, П.Баяр, Х.Энхтүвшин, Х.Амарсанаа нар хүртсэн байна. Үндэсний шигшээ багийн тамирчин, паралимпын алт, мөнгө, хүрэл медальт, дэлхийн гурван удаагийн аварга, дэлхийн цомын зургаан удаагийн алтан медальт, Хөдөлмөрийн баатар, гавьяат тамирчин, Э.Содномпилжээ хэвтээ шахалтын -120 кг-ын жинд цээжнээс 250 кг-ыг шахсанаар алтан медалийн тавцанд зогслоо. Түүний хувьд энэхүү амжилт нь энэ оны олон улсын тэмцээний дөрөв дэх медаль болсон байна. Чөлөөт бөхийн “Шахтерская Слава” эрэгтэйчүүдийн олон улсын уламжлалт тэмцээн есдүгээр сарын 28-29-ний өдрүүдэд ОХУ-ын Кемерово хотын “Кузбасс” спортын ордонд боллоо. Тус тэмцээний 57кг-д оролцсон "Төгс дэвжээ" клубын  тамирчин ОУХМ Б.Мөнх-Эрдэнэ, 92кг-д "Алдар спорт хороо"-ны тамирчин Т.Дэмчигдорж  нар тус тус хүрэл медаль хүртсэн байна. Манай тамирчид үргэлжлүүлээд ОХУ-ын Саха улсын Якутск хотод долоо хоногийн хугацаатай хамтарсан бэлтгэлд хамрагдаж байна . Үүний дараа ЗХУ-ын Гавьяат дасгалжуулагч Д.П.Коркины нэрэмжит чөлөөт бөхийн олон улсын тэмцээнд оролцохоор төлөвлөжээ.

 

Индонез улстай тамирчин солилцоно

Филиппин улсын Манила хотод шорт трекийн Зүүн Азийн цуврал тэмцээн болоход 10 орны нийт 90 тамирчин өрсөлдлөө. Тус тэмцээнд манай улсаас Үндэсний шигшээ багийн дасгалжуулагч Б.Бат-Оргилын удирдлага дор оролцсон таван тамирчин нийт 17 медаль хүртсэн байна. Тэмцээний насанд хүрэгчдийн эмэгтэйчүүдийн ангилалд Б.Гэрэлтуяа 1500 метрт мөнгө, 500 метрт алтан медаль хүртсэн бол насанд хүрэгчдийн эрэгтэйчүүдийн ангилалд Э.Мөнх-Эрдэнэ 1500, 1000, 500 метрийн зайд алт, залуучуудын ангилалд М.Борхүү 1500, 1000, 500 метрт мөнгө, Г.Мөнх-Эрдэнэ 1500 метрт мөнгө, 1000 метрт алт, Т.Тэмүүлэн 1500 метрт хүрэл, 1000 болон 500 метрт мөнгөн медаль хүртжээ. Мөн дээрх баг тамирчид холимог багийн 2000 метрийн зайн буухиа уралдаанд алтан медаль хүртсэнээр Филиппин улсад төрийн дууллаа эгшиглүүлсэн юм.

Монголын спортын ертөнцөд өрнөсөн голлох үйл явдлын нэг нь ОУОХ-ны гишүүн, МҮОХ-ны Ерөнхийлөгч Б.Баттүшиг Индонезийн ҮОХ-ны Гүйцэтгэх хорооны спорт хариуцсан гишүүн, Ерөнхий нарийн бичгийн даргын орлогч, Азийн и-спортын холбооны Дэд Ерөнхийлөгч Харри Варганэгараг хүлээн авч уулзлаа. Харри Варганэгара нь “Жакарта 2018” Азийн наадмын зохион байгуулах хороонд Ерөнхий нарийн бичгийн даргын үүрэг гүйцэтгэгч, орлогч даргаар ажиллаж байсан бөгөөд олон төрөлт спортын наадмыг эх орондоо хэрхэн зохион байгуулах талаар туршлагаасаа хуваалцаж, Монгол улсад Залуучуудын зуны олимпын наадмыг зохион байгуулах асуудалд зөвлөмж өгч, цаашид хамтран ажиллахад бэлэн байгаагаа илэрхийлсэн юм. Индонез улс нь 284 сая хүн амтай бөгөөд зуны олимпын наадмаас спортын дөрвөн төрөлд нийт 40 медаль хүртээд байгаа юм.  Хоёр улсын ҮОХ-ны хамтын ажиллагааны хүрээнд манай улсаас чөлөөт бөх, бокс зэрэг спортын төрөлд харилцан тамирчин солилцох, хамтарсан бэлтгэл хийх тал дээр хамтран ажиллах ажээ. “Парис-2024” зуны олимпын дараа жүдогийн үндэсний шигшээ багийн ахлах дасгалжуулагч Х.Болдбаатар өөрийн хүсэлтээр ажлаас чөлөөлөгдөх хүсэлтээ илэрхийлсэн. Тэгвэл шигшээ багийн шинэ дасгалжуулагчийг томиллоо. Тодруулбал энэ албанд У.Эрдэнэбаатар очжээ. Харин гавьяат дасгалжуулагч Х.Болдбаатар цаашид шигшээ багийн Ерөнхий зөвлөх дасгалжуулагчийн албанд ажиллахаар томилогдсон байна.

 

Ширээний теннисний ААШТ-д найман тамирчин өрсөлдөж байна

Унгарын Зомбатли хотноо энэ сарын 4-6 -ны өдрүүдэд Спортын гимнастикийн Дэлхийн цомын тэмцээн боллоо. Энэхүү тэмцээнд манай улсаас шигшээ багийн дасгалжуулагч Д. Оюунтуяагийн удирдлага дор өрсөлдсөн үндэсний шигшээ багийн тамирчин, ОУХМ А. Энхтүвшин харайлтын төрөлд 14.083 оноогоор хүрэл медалийн эзэн болсон юм. Харин алтан медалийг Казакстаны  тамирчин Ассан Салимов 14.300 оноогоор, мөнгөн медалийг Болгарын тамирчин Даниел Трифонов 14.150 оноогоор тус тус хүртсэн байна.Ширээний теннисний Азийн аварга шалгаруулах 27 дахь удаагийн тэмцээн Казахстаны Астана хотод эхэллээ. Энэ удаагийн тэмцээнд 22 орны 213 тамирчин оролцож байгаа юм. Манай улсаас  шигшээ багийн найман тамирчин оролцоно. Эрэгтэй ганцаарчилсан төрөлд М.Мөнх-Очир, Г.Сэр-Од, Б.Анхбаяр, М.Тэмүүлэн оролцох бол эмэгтэйчүүдийн ганцаарчилсан төрөлд Б.Болор-Эрдэнэ, Ө.Балжинням, М.Ундрам, Б.Эгшиглэн нар оролцох эрхээ авчээ. Соёл, спорт, аялал жуулчлал, залуучуудын яам Монголын Хөлбөмбөгийн холбоотой хамтран хөлбөмбөгийн 30 клубээс 6-16 насны 160 хүүхдийг бүртгэн, аравдугаар сарын 7-10-ны өдрүүдэд сургалт зохион байгуулах болсноо дуулгалаа. Сургалтад хамрагдсан хүүхдүүдээс Фүлхэм клубийн дасгалжуулагчид 11 хүүхдийг сонгож, ирэх онд тус клубийн бэлтгэлд хамруулах аж. Энэ нь “Фүлхэм” клубтэй эхлүүлсэн хамтын ажиллагааны үргэлжлэл  хэмээн Биеийн тамир спортын улсын хорооноос мэдээллээ.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2024 ОНЫ АРАВДУГААР САРЫН 8. МЯГМАР ГАРАГ. № 195 (7439)

“Зууны мэдээ” сонин “Дугаарын зочин”-оор “Парис-2024” Паралимпын наадмын таеквондогийн эрэгтэйчүүдийн 63 кг-ын жинд мөнгөн медаль хүртсэн гавьяат тамирчин Г.Болор-Эрдэнийг урилаа.  Тэрээр 2022 онд Гавьяат тамирчин цол хүртсэн юм.

 

-Та Паралимпын наадмын таеквондогийн эрэгтэйчүүдийн 63 кг-ын жинд мөнгөн медаль хүртлээ. Зорилгоо биелүүлсэн сэтгэгдлээсээ хуваалцахгүй юу?

-Мөнгөн медалийн эзэн болсондоо баяртай байна. Олимпын наадамд амжилттай оролцсоноор таеквондог сонгож хичээллэсний минь зорилго, мөрөөдөл биеллээ. Токиогийн олимпод түрүүлэх зорилготой байсан ч шагналт тавдугаар байр эзэлсэн. Тухайн үед хүсэл зорилгодоо хүрч чадаагүй учраас сэтгэл зүйн хямралд өртсөн. Гэхдээ амжилт цаг хугацаатай ирдэг. Дахиад хичээ гэж байгаа юм байна, хөдөлмөрлөе гэж бодсон. Анхны бүхэн үнэ цэнтэй юм билээ. Би үүнээсээ хурцлагдаж өнөөдрийн амжилтаа гаргасан.

-Мэдээж алтан медаль хүртэх боломж байсан нь лавтай. Юун дээр алдсан гэж дүгнэж байна?

-Би олимпын дэвжээг зорихдоо түрүүлэх зорилготой байсан. Мөнгөн медалийн төлөө Италийн тамирчинтай өрсөлдсөн. Тухайн тамиртай би 2014 оноос хойш нэг жинд өрсөлдсөн. Тиймээс нэгнийхээ давуу болон сул талыг сайн мэднэ. Би гаргасан алдаан дээр нь ажиллаж өөрийн бодсоноо гаргахыг чухалчилсан юм. Дэвжээнд гараад эхний дөрвөн минутад миний санаачилга, санаснаар явсан гэж хэлж болно. Харин хоёрдугаар үед тулалдахдаа багахан тактикийн алдаа гаргасан. Би ядралттай байсан гэж дүгнээд байгаа. Сүүлийн минут руу ороход бие унжгар болсныг анзаарсан.

-Өмнө таарч байсан тамирчинтайгаа өрсөлдсөн гэлээ. Олимпын тамирчид хэр чансаатай байна?

-Орон орны шилдгүүд нэг дэвжээнд өрсөлдлөө. Орчин, тамирчдын бэлтгэл нь бусад тэмцээнтэй харьцуулахад өөр байсан.Сэтгэл зүй томтой байх хэрэгтэй.  Миний жин нэлээд өрсөлдөөнтэй, амаргүй байсан. Гэхдээ өмнө бүгд хоорондоо учраа таарч байснаараа онцлог. Өрсөлдөгчөө судлах нь амжилтын салшгүй нэг хэсэг. Өмнөх тэмцээнүүдийн бичлэгийг үзэж, цохилтыг нь тооцоолох жишээтэй. Хэдэн секундэд довтолгооны арга барилаа өөрчилж байгааг нь хардаг.

-Олимпод оролцохын тулд тамирчид их хөдөлмөр зарцуулдаг. Түмэн олны хайр хүндлэл мэдрэгдсэн байх?

-Мэдээж олон жилийн хөдөлмөр. Таеквондогоор хичээллэсэн жилүүдэд их зүйлтэй нүүр тулсан. Урам хугарсан, шантарсан, баярласан олон үеийг давсан. Монгол түмэн ямар сайхан сэтгэлтэй гэдгийг Парисаас эх орондоо ирээд мэдэрлээ. Мөн цахим орчноор дамжуулж урмаар тэтгэж байна. Урамшуулж байгаа нь үгээр илэрхийлэхийн аргагүй сайхан мэдрэмж. Олон хүмүүс сэтгэл гаргаж шагнаж урамшуулсанд баяртай байгаа.

-Урам хугарсан тэр үе танд юу сургасан бэ. Магадгүй өнөөдрийн амжилтад нөлөөлсөн болов уу?

-Тэгэлгүй яахав. Би оролцсон ихэнх тэмцээндээ ялалт байгуулсан. Өндөр эрэмбэтэй явж байгаад нэг ялагдахад сэтгэлээр их унадаг юм билээ. Энэ бүгдээс урам авдаг.

-Илүү туршлага хуримтлуулсан байх. Хувьдаа ямар дүгнэлтэд хүрсэн бэ?

-Ихийг ойлгож авсан. Дараагийн олимпод ороход би медальтай тамирчин гээд сэтгэл зүй арай өөр байх болов уу. Хүн бүрийн үзэл бодол өөр. Хүмүүс мөнгөн медаль аваад сэтгэл нь ханачихлаа гэж дүгнэсэн. Ийм зүйл байгаагүй. Цаашид тэмцээн уралдаанд оролцохдоо улам нягт үзнэ.

-Та таеквондог сонгож хичээллэсэн тэр түүхээсээ хуваалцахгүй юу?

-Багадаа их хөдөлгөөнтэй хүүхэд байсан гэдэг. Тухайн үеийн тулааны сэдэвтэй киног их үзнэ. Тиймдээ ч миний сонирхолд нийцсэн спорт таеквондо байсан. Би 16 жилийн өмнө Сүхбаатар  аймгийн Н.Нэргүй багшдаа шавь орсон. Тулааны урлагийн спортыг заадаг туршлагатай хүн бий. Багш маань мэддэг, чаддаг бүхнээ харамгүй зааж өгсөн. Энэ цагаас хойш олон тэмцээнд амжилттай оролцсон. Эргээд бодоход 16 жил таеквондогийн спортоор хичээллэжээ. Анх аймгийн аварга шалгаруулах тэмцээнд оролцоод мөнгөн медаль хүртсэн. Энэ амжилтаасаа урам авч эргэлт буцалтгүй спортод дурласан.

-Амжилт гаргах нь багштай салшгүй холбоотой. Таны багш ямар арга барилтай вэ?

-Багш маань сэтгэл зүй өндөртэй. Энэ байдал нь тамирчдад нөлөөлдөг. Хүнд урам өгдөг. Тамирчдад суурь техникийг  сайн зааж чаддаг. Биеэрээ үлгэрлэхээс гадна олон зүйлийг зөвлөдөг. Наад зах нь тамирчин хүнд байх зан чанаруудын талаар ярина. Амжилтад гаргахад нөлөөлөх зүйлийг захидаг. Хичээллэж байгаа та нар, зааж байгаа би цаг хугацаагаа зарцуулж байгаа учраас оргилд нь хүрээрэй гэдэг. Багшийн хэлсэн үг одоог хүртэл сэтгэлд минь уяатай явдаг.

Амжилт гаргахад байгалиас заяасан авьяас тодорхой хэмжээгээр нөлөөлнө. Мөн хичээл зүтгэл хөдөлмөр хосолно. Миний зорилго илүү томорсон. 2028 оны олимпод алтан медалийн эзэн болохыг хүсэж байна. Хүн сайн сайхныг бодоод хөдөлмөрлөхөд амжилт гаргадаг. Харин ойрын зорилго гэвэл он гараад ДАШТ-д оролцоно. Мөн Японд зохион байгуулагдах Азийн наадамд амжилттай оролцохыг хичээж байна. Үүний дараа олон тэмцээний дэвжээ хүлээж байгаа.

Эргээд бодоход оролцож үзээгүй тэмцээн ховор юм байна. Би ДАШТ-ээс таван алт, нэг хүрэл медаль хүртсэн. Мөн Ази тивийн аварга шалгаруулах таван алт, нэг мөнгө, нэг хүрэл медальтай. Мөн Азийн наадмын аварга. Таван тивээс дөрвөн тивд нь түрүүлсэн байна. Ранк олгох тэмцээнээс хоёр алт, хоёр мөнгө. Томоохон амжилт гэвэл эдгээрийг нэрлэж болно.

-Та яагаад тулааны төрлийг сонгож хичээллэсэн бэ?

-Анх таеквондог сонгож хичээлдэхдээ л тулааны төрлийг сонгосон. Манай төрлийн онцлог нь хоёр тамирчин халз өрсөлдөнө. Өөрөөр хэлбэл таеквондогийн техникээр өрсөлдөнө гэсэн үг. Пүмсэ буюу тоот дасгалын төрөл нь тухайн тамирчин цаанаас өгсөн тоот дасгалаар ганцаарчилсан байдлаар өрсөлдөнө.

-Танай удамд нь тамирчин бий юу. Бэлтгэлдээ хэр цаг хугацаа зарцуулдаг вэ?

-Нэг спортоор тууштай хичээллээд амжилт гаргасан хүн надаас өөр байхгүй. Дээд талын удамд тамирчин, спортын өгөгдөлтэй хүн байж мэднэ. Би аав ээждээ баярлаж явдаг. Тэд минь байхгүй бол өнөөдрийн би үгүй. Мөн спортоор хичээллэхийг минь дэмжсэн нь бахархалтай. Олон зүйлийг бид давж өнөөдрийг бүтээсэн. Би нэг эгчтэй, айлын ганц хүү.

Би дэвжээнд гарахаасаа өмнө тайван байж, анхаарлаа төвлөрүүлэхийг илүүд үздэг. Бэлтгэлийнхээ үр дүнг гаргах ёстой гэсэн сэтгэл зүйтэй байдаг. Би ямар тэмцээндээ өрсөлдөх гэж байгаагаасаа шалтгаалаад бэлтгэлээ тааруулдаг. Ер нь өдөрт дунджаар 2-3 бэлтгэл хийж байна. Жирийн үед ойрын зорилгоо хардаг. Шигшээ багийн ах нараасаа үргэлж суралцдаг. Тэмүүжин, Түмэнбаяр, Шинэбаяр гээд ах нар бий. Ах нарынхаа уужуу байдлыг хараад амар амгаланг мэдэрдэг. Хүн ийм  зантай, тайван байх ёстой гэдгийг суралцдаг. Тэмүүжин ах “Рио-2014” олимпод амжилттай оролцсон. Түмэнбаяр ах гэхэд бэлтгэлийг яс хийдэг их хариуцлагатай. Хүн ингэж хөдөлмөрлөх ёстой гэдгийг олж хардаг.

-Сүүлийн үед таеквондогоор залуус хэр хичээллэж байна. Мэдээж ирээдүй үеэ дэмжих тамирчдын үүрэг байх?

-Ямар ч зүйл ирээдүйдээ өвлөгдөөд явдаг. Тиймээс мэддэг, чаддаг зүйлээсээ хуваалцах нь зөв. Бидний хойч үе гаргасан амжилтыг минь үргэлжлүүлнэ. Монголынхоо нэрийг тив дэлхийд мандуулна шүү дээ. Дүү нар юм асуухад сэтгэлээсээ зааж зөвлөхийг хичээдэг. Тухайлбал, олимп ямар уу гээд асуухад нүдэнд харагдтал нь хэлж өгч байна.

-Эргээд бодоход тамирчны замналаас юуг суралцав. Зан төлөвшил талдаа хэрхэн төлөвшсөн гэж боддог вэ?

-Таеквондогийн спорт бусдыг хүндлэх их ухаанд сургадаг. Хүмүүс жүдог хүндлэлтэй гэдэг. Манай спорт хүндлэл дүүрэн. Нэгэнтэйгээ харилцахдаа хүндлэлийн үгээр харилцана. Энэ байдал нь хойч үедээ өвлөгдөөд явдаг.

-Мэдээж спорт бүр амаргүй. Таеквондогийн спорт хэр эрсдэлтэй вэ?

-Эрсдэлгүй спорт гэж байхгүй шүү дээ. Манай спортын нэг давуу тал нь хамгаалалтын хувцастай тулалддаг. Эрхтнүүдээ хамгаалах хэрэгслээр хамгаална. Бэртлээс хамгаалахын тулд сунгалт, бие халаалт чухал. Бэлтгэл эхлэхээс 20-30 минут бие халаалтын дасгал хийх нь зөв.

-Сүүлийн үед таеквондогийн холбоо ажлаа хэр хийж байна гэж хардаг вэ?

-Манай холбоо 33 дахь жилдээ үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа. Олимпын алт, мөнгөн медальтай боллоо. Мөн Хөдөлмөрийн баатартай болсон нь сайхан тохиол. Мөн гавьяат тамирчин гурав төрсөн. Гавьяат дасгалжуулагч гурав төрсөн. Таеквондогийн удирдлагууд хамт олондоо баярлаж явдаг. Тэд зөв системээр үйл ажиллагаагаа явуулж байгаа учраас өнөөдрийн амжилт ирсэн. Бид бат бөх эв найрамдалтай ёс зүйтэй байж чаддаг. Б.Онон ерөнхийлөгч баг тамирчдаа сайн дэмждэг. Мөн дэд ерөнхийлөгч Л.Цэнгүүнжав маань сайн ажилладаг. Цаашид манай спорт илүү хөгжинө гэдэгт итгэдэг. Тамирчдынхаа тэмцээнд явах зардлын тал хувийг холбооноос хариуцаж байгаа нь сайшаалтай. Тал хувийг нь улсаас даадаг. Мөн “Алдар” спорт хороондоо талархаж явдаг.

-Тамирчид байнгын бэлтгэл хийхээр ажил хийх боломжгүй байдаг юм билээ. Та энэ асуудлаа хэрхэн зохицуулж байна?

-Ер нь бэлтгэл хийгээд явахаар цаг зав багатай байдаг учраас ажил хийх боломжгүй. Гэхдээ ажил хийж тэмцээндээ оролцох зардал, урсгал зардлаа нөхдөг тамирчид байдаг. Олимпын бус төрлөөр хичээллэж буй тамирчид бий. Тэдэнд олон асуудал тулгарч байгаа. Би өөрөө тэр замналыг туулсан. Бид бүхэн олимпын төрлөөр хичээллэж байгаа учраас давуу талтай.

Эх сурвалж: “Зууны мэдээ” сонин

2024 ОНЫ ЕСДҮГЭЭР САРЫН 24. МЯГМАР ГАРАГ. № 185 (7429)

Их Британийн боксчин Даниэл Дюбуа Олон улсын боксын холбооны /IBF/ хэт хүнд жингийн дэлхийн аварга цолыг хүртлээ. Тэрбээр Лондон хотын “Уэмбли” цэнгэлдэх хүрээлэнд ням гарагт болсон тулаанд мэргэжлийн боксын гурван холбооны ангилалд дэлхийн аварга цолыг хүртээд буй нутаг нэгт Энтони Жошуаг тавдугаар үед хүнд цохилтоор ялсан байна.

Дюбуа тулааныг эрч хүчтэйгээр эхлүүлж, хэд хэдэн угсраа цохилт хийлээ. Жошуа цохилтуудаас бултаж чадсан боловч тулааны эхний үеийн төгсгөлд санаандгүй байдлаар нокдаунд орсон байна. Үүнээс хойш тэрбээр сэргэлт авч чадаагүй бөгөөд ихэд сульдсан харагдаж байв. Түүнд хурд, хөдөлгөөний эвсэл илт дутагдаж байсан бөгөөд гурав ба дөрөвдүгээр үеүдэд дахиад нокдаунд оров.

Тавдугаар үеийн гурав дахь минутанд Жошуа урагш давшиж, дөрвөн удаа оновчтой цохилт хийсэн боловч өрсөлдөгч нь хариу довтолж баруун шанаанд нь хүчтэй цохиход тэрбээр унаж, 10 секундийн хугацаанд босож чадаагүй тул дүрэм ёсоор шүүгч тулааныг зогсоожээ.

Өдгөө 27 настай Дюбуа 6 дугаар сарын 2-нд болсон тулаанд Хорватын Филип Хрговичийг 8 дахь үед техникийн нокаутаар ялснаар IBF-ийн түр аваргын титмийг авсан бөгөөд одоогийн байдлаар 22 удаа ялж, 2 ялагдаад байна.

Түүний өрсөлдөгч 34 настай Жошуа 28 удаа ялж, 4 удаа ялагджээ.

Мэргэжлийн сумогийн 2024 оны Аки башё 15 хоногийн турш Токио хотын “Рёогокү Кокүгикан” ордонд болж өндөрлөлөө.

Монголын 20 бөх таван зиндаанд хүч үзсэнээс нэг бөх түрүүлж, 12 нь качикоши хийж, найм нь макёкоши болов. Сүүлийн өдөр Хоошёорюү озэки, Тамаваши хоёр маань качикошигийн төлөө барилдсан. Аки башёгийн барилдааныг хаасан озэки Хоошёорюү С.Бямбасүрэн озэки Котозакүраг давснаар тавин хувийн амжилтаа үзүүлэв. Сэкивакэ Киришима Б.Лхагвасүрэн 12 даваатай башёг дуусгасан бөгөөд сэкивакэ цолтойгоор хоёр башёгоос 20 даваа авлаа. Онокацү Б.Чойжилсүрэн макүүчигийн анхны башёдаа барууны 14-өөс барилдаж, долоон даваатай тэмцээнээ дуусгалаа.

Тэгвэл жюүрёог манлайлан барилдсан Чиёошома Г.Мөнхсайхан 10:5-тай башёг дуусгаж Кюүшү башё буюу 2024 оны сүүлчийн тэмцээнд макүүчид эргэж ирэх нь тодорхой болов. Мэргэжлийн сумод анх удаа барилдсан Госэйзан Б.Мөнх-Од карьераа түрүүлсэн амжилтаар эхлүүлж байна. Тэрбээр жонокүчид нэг ч уналгүй түрүүллээ.

Сэкивакэ Оносато түүх бичиж хоёр дахь түрүүгээ хүртэж, таван башёд барилдан озэки цол хүртсэн анхны бөх боллоо. Башёгийн 14 дэх өдөр түрүүлэх болзлоо хангаж, таван башёд тусгай шагнал хүртсэн анхны бөхөөр тодорсон нь онцгой амжилт байв. Тэр энэ башёд л гэхэд дайчин болон уран барилдааны шагнал хүртсэн юм. Монгол бөхчүүдийн барилдааны үр дүнг хүргэе.

Макүүчи

Озэки Хошёорюү С.Бямбасүрэн  8:7

Сэкивакэ Киришима Б.Лхагвасүрэн 12:3

Б-9 Оошома П.Дэлгэрбаяр 10:5

З-10 Тамаваши Б.Мөнх-Оргил  7:8

Б-10 Рога А.Амарсанаа 8:7

Б-14 Онокацү Б.Чойжилсүрэн  7:8

Жюүрёо

З-1 Чиёошома Г.Мөнхсайхан 10:5

З-3 Тамашохо Э.Энхманлай 6:9

Б-7 Миторюү Б.Төрболд 5:6 өнжсөн

З-9 Дайшохо Ч.Шижирбаяр 6:9

Макүшита

З-3 Дэванорюү Т.Тэмүүлэн  2:5

З-9 Котокэнрюү Г.Билгүүн 2:5

З-12 Асахакүрюү Р.Жамьянтогтох 5:2

Б-14 Саданохикари Д.Наранцогт 1:6

Б-28 Кёкүкайюү Ш.Далайбаатар 6:1

З- 41 Хокүтомарү Н.Чинзориг 4:3

Б-44 Казэноүми Ц.Билгүүн 6:1

Б-45 Хокүтэнкай Г.Сүхбат 4:3

Санданмэ

Б-28 Сэйхакүхо Ө.Дэмиджамц 6:1

Жонокүчи

З-15 Госэйзан Б.Мөнх-Од 7:0

Олон улсын Олимпын хорооны /ОУОХ/ тэргүүн Томас Бахын халааг авахаар өрсөлдөнө гэдгээ долоон нэр дэвшигч даваа гарагт мэдэгдлээ. Тэдний дундаас хамгийн нэр хүндтэй нь Дэлхийн хөнгөн атлетикийн холбооны тэргүүн Себастьян Коу юм. Гэхдээ тэрбээр ОУОХ-ны анхны африк эмэгтэй тэргүүн болохоор нэр дэвшиж буй Кирсти Ковентри, Олон улсын дугуйчдын холбооны тэргүүн Дэвид Лаппартиент гэсэн ширүүн өрсөлдөгч нартай өрсөлдөх юм.

ОУОХ-ны дараагийн тэргүүнийг тодруулах сонгууль ирэх оны гуравдугаар сарын 18-21-ний өдрүүдэд Грекийн нийслэл Афин хотноо болох ОУОХ-ны чуулганы үеэр болно. Өдгөө 70 настай Т.Бах уг албыг 12 жил хашсаныхаа дараа огцрох гэж буй юм. Германы иргэн тэрбээр Парисын Олимпын наадмын хаалтын үеэр дахин нэр дэвшихгүй гэдгээ мэдэгдсэн билээ.

Бусад нэр дэвшигчийн дунд ОУОХ-ны тэргүүн тодорч байгаагүй тив болох Азиас хоёр хүн байгаа нь Йорданы хунтайж Фейсал аль-Хуссейн, Олон улсын гимнастикийн холбооны тэргүүн Моринари Ватанабе нар юм.

Мөн 1980-2001 онд ОУОХ-ны тэргүүнээр ажиллаж, тус байгууллагыг арилжааны хүчирхэг төв болгон хувиргасан Хуан Антонио Самаранчийн хүү бага Хуан Антонио Самаранч, Цанын холбооны тэргүүн Йохан Элиаш нар өрсөлдөж байна.  Эдгээр долоон нэр дэвшигч 2025 оны нэгдүгээр сард Швейцарын Лозанн хотноо болох хурлын үеэр ОУОХ-ны гишүүдэд тус тусын хөтөлбөрөө танилцуулах ажээ.

Казахстан улсын Астана хотод Дэлхийн нүүдэлчдийн V наадам есдүгээр сарын 8-14-нд болж байна.

Тус наадамд 89 орны 2700 орчим тамирчин спортын 21 төрөлд 97 багц медалийн төлөө өрсөлдөж байгаа бол манай улсаас 66 тамирчин спортын 16 төрөлд өрсөлдөж байгаа юм.

Наадмын гурав дахь өдөр манай улсын тамирчид хоёр мөнгө, гурван хүрэл медаль хүртэж, Монгол Улсын багийн медаль /3 мөнгө, 6 хүрэл/ ес болов.

Өчигдөр модон барилдааны 90 кг-ын жинд Ц.Өнөрбат мөнгө, морьт барилдааны -100 кг-д Ж.Бахытжан мөнгө, +100 кг-ын жинд Ш.Харжаубай, уламжлалт харвааны төрлөөр Ц.Хүдэрчулуун хүрэл, казак кураш бөхийн эмэгтэйчүүдийн 70 кг-ын жинд Ц.Батцэцэг хүрэл медаль хүртrээ.

Ц.Өнөрбат ДАШТ-ий хошой мөнгөн медальтай бөгөөд Ази тивийн мөнгө, Европын АШТ-ий хүрэл медальтай тамирчин юм. Харин Ц.Хүдэрчулуун гавьяат тамирчин, Монгол Улсын дархан мэргэн цолтой бол Ц.Батцэцэг казах кураш бөхийн дэлхийн аварга, жиү жицү бөхийн дэлхийн аварга тамирчин юм.

Монгол Улсын баг өнөөдрийн байдлаар гурван мөнгө, зургаан хүрэл медальтайгаар 89 орноос 11 дүгээр байрт жагсаж байна.

Францын нийслэл Парис хотноо зохиогдсон зуны XVII Паралимп өчигдөр хөшгөө хаалаа.  Хүсэл мөрөөдлийнхөө төлөө Парисын тэнгэр дор цугларсан 180 орны тамирчин 12 хоногийн турш 549 багц медалийн төлөө хүч чадал, хичээл зүтгэлээ дайчлан өрсөлдөв. Ялалт ялагдлын буухиаг үргэлжлүүлсэн энэ удаагийн наадам “Спортод дөт зам гэж үгүй” болохыг бидэнд дахинтаа сануулав.

Паралимп гэх үгийн учир

Үнэндээ бүх юмны учир нэрэндээ оршдог. "Паралимп" гэдэг нь Грекийн "пара" буюу хажууд, дэргэд гэсэн угтвар болон "Олимп" гэсэн үгний нийлбэр юм. Үүний цаад санаа нь Паралимп бол Олимптой зэрэгцэн оршдог наадам бөгөөд хоёр хөдөлгөөн нэг хэмд буйг илтгэж байгаа хэрэг юм.

Орчин үеийн Олимп нь 1896 онд Грекийн Афин хотноо болсон анхдугаар наадмаас эхтэй. Орчин үеийн гэдэг нь, Эртний Грекийн үед буюу МЭӨ 776 оноос МЭ 393 онд 292 удаагийн Олимпын наадам зохиогдож байв. Ромын эзэн хаан I Теодосиус Флавиус тус наадмыг харийн шашны үзэл шингэсэн хэмээн үзэж, 293 дахь олимпиадыг цуцалсан аж. Өнөөгийн бидний сэргээн зохион байгуулж буй Олимп нь эв нэгдэл, энх тайвны бэлгэ тэмдэг болон 4 жил тутамд зохиогдох болсон юм. Хүн төрөлхтөн 1924 оноос өвлийн Олимпын наадмыг, 1960 оноос Паралимпын наадмыг, 1976 оноос Паралимпын өвлийн наадмыг тус тус зохион байгуулах болов.

Паралимпын наадмыг доктор Людвиг Гуттманн эхлүүлсэн гэгддэг. Тэрбээр 1944 онд Их Британийн Сток Мандевилл эмнэлэгт нуруу нугасны гэмтлийн төвийг нээж, нөхөн сэргээх эмчилгээг хөгжүүлэх замаар өвчтнүүдийг спортын төрлүүдээр хичээллүүлэх болсон байна. Үүнээс дөрвөн жилийн дараа буюу 1948 оны Лондонгийн Олимпын наадмын нээлтийн ёслолын өдөр доктор Гуттман тэргэнцэртэй тамирчдын дунд анхны тэмцээнийг зохион байгуулсан нь Сток Мандевиллийн наадам хэмээн нэрлэгджээ. Уг наадам нь 1960 онд Италийн Ром хотод зохиогдох үеэс Паралимпын наадам гэх шинэ нэршлээ олвой.

Таеквондогийн эмэгтэйчүүдийн 52 кг-ын жингийн К-44 ангилалд алтан медаль хүртсэн У.Сүрэнжав 

Хоёр Олимп зэрэгцэн орших нь

Сөүл нь 1988 оны зун хоёр наадмыг зохион байгуулсан анхны хот болов. Өөрөөр хэлбэл, солонгосчууд нэг сумаар хоёр туулай буудчихав. Үүнээс удалгүй Олон улсын олимпын хороо, Олон улсын паралимпын хороо "Нэг санал, нэг хот" гэрээнд гарын үсэг зурав. Уг гэрээ нь 2008 оноос хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж, хүлээн авагч хот хоёр наадмыг зохион байгуулахдаа олимпын тосгон, нийтийн хоол, эмнэлгийн үйлчилгээ зэрэг ижил төстэй дэд бүтэц, байгууламжуудыг санал болгодог болов. Паралимпын наадам нь Олимпын наадмын дараагаар болдог. Энэ удаагийн Паралимп Олимпоос 17 хоногийн зайтай зохиогдов. Зохион байгуулагчдын хувьд нэг удаадаа амсхийж, тэр хооронд тамирчдыг хүлээн авах, хаяг шошгоо солих, нээлт хаалтын ёслолд зэхэх, дараагийн тэмцээнд бэлдэх хугацааг өөрсдөдөө гаргав.

“Паралимп-2024” наадамд дэлхийн өнцөг булан бүрээс 4400 тамирчин ганцаарчилсан болон багийн спортын 22 төрлөөр өрсөлдөв. Ром хотод болсон анхдугаар наадамд 23 орны 400 тамирчин оролцож байсан гэвэл тус наадмын өрсөлдөөн ямархан түвшинд хүрсэн нь төвөггүй ойлгогдоно.

Пара тамирчид дандаа медаль авдаг байсангүй. Оролцогчид цом, диплом өвөртлөн буцдаг байсан цаг бий. Тамирчдад медаль олгох тухай асуудал 1948 оноос яригдаж, Олон улсын олимпын хороо, Олон улсын паралимпын хороо хоорондын хамтын ажиллагааны гэрээний хүрээнд хоёр наадмын медалийг ижил материалаар, ижил загвараар хийх болжээ. Энэ удаагийн наадмын ялагчид бүгд ижил медаль зүүх ч парагийн тамирчдынх брайль үсэгтэй бүтээгдсэн юм.

Паралимпыг Франц улс түүхэндээ анх удаа зохион байгууллаа. Хүлээн авагч орны хувьд зөвхөн оролцогчдод бус үзэгч, хөгжөөн дэмжигчдэд аль болох хүртээмжтэй байхаар наадмын нээлт, хаалтыг зохион байгуулсан нь олон улсын хэвлэл мэдээллийнхний анхаарлын гадна үлдсэнгүй. Мөн наадмын хөтөлбөрт багтсан 22 спорт тус бүрийг шууд дамжуулсан анхны наадам болж түүхэнд үлдэв.

“Парис-2024” Паралимпын наадмаас эх орондоо анхны мөнгөн медалийг авчирсан

Гавьяат тамирчин Г.Болор-Эрдэнэ

Паралимпын хөгжил ба хувьсал

Паралимп хөгжих болсон нэг хүчин зүйл нь Дэлхийн II дайн гэхэд болно. Дайнаас олон арван хүн суунга болж хоцорсон тул Паралимпын анхны наадам тэргэнцэртэй тамирчдын дунд зохиогдож байжээ. 1976 оноос тус наадмын албан ёсны хөтөлбөрт бусад хэлбэрийн хөгжлийн бэрхшээлтэй тамирчдыг оролцуулахаар нэмж тусгасан нь бодит амьдрал дээр тусгалаа олсон байна. Энэ нь хүн бүр ямар нэгэн байдлаар ялгаварлан гадуурхагдалгүй спортоор хичээллэх боломжоор хангагдсан байх ёстой гэсэн Олимпийн хөдөлгөөний үзэл санаатай яв цав нийцэж байгаа хэрэг юм.

Паралимпын наадам түүхийн цаг хугацаанд улам бүр шинэчлэгдсээр буй. Тамирчдын оролцоог хангах үүднээс шинэ төрлүүдийг нэмж байгаатай адил спортод гаргах амжилтыг бууруулахгүй байх, шударга оролцоо бүрдүүлэх үүднээс спорт бүрд тохирсон дүрмийг бий болгож иржээ. Тухайлбал, Пара жүдогоор зөвхөн харааны бэрхшээлтэй иргэд хичээллэдэг бол усанд сэлэлт нь бүгдэд нээлттэй төрөл юм. Пара таеквондогийн тэмцээнд дээд мөчний хөгжлийн бэрхшээлтэй тамирчид оролцдог. Тэргэнцэртэй газрын теннисний төрөлд бөмбөгийг өөрийн талд хоёр ойлгож болдог зохицуулалтыг тусгажээ. Хөнгөн атлетикийн T12 ангилалд өрсөлдөж буй тамирчин хөтөчтэй болон хөтөчгүйгээр гүйхийг зөвшөөрдөг. Лондон-2012 наадмаас хойш хөтөч болон нисгэгчдэд мөн ялгаагүй медаль олгодог болсон байна.

“Агитос” хэмээх гурван долгиост бэлгэ тэмдэг бүхий Паралимпт Олимпын наадамтай адил дүрвэгсдийн баг оролцдог. Энэ удаагийн наадамд 10 тамирчин оролцов. Энэ бүхнээс харахад, хөгжлийн бэрхшээлтэй тамирчид л зөвхөн Паралимпт оролцох ёстой юу гэсэн асуудал хөндөгдөнө. Тэгэхдээ хоёр наадамд хоёуланд нь оролцсон тамирчин хэд хэдэн удаа гарч, наадмын түүхийн хуудсыг зузаатгажээ.

Хөнгөн атлетикийн эрэгтэйчүүдийн бөөрөнцөг түлхэлтийн F40 ангиллын мөнгөн медальт,

Үндэсний шигшээ багийн тамирчин Ц.Баттулга

Паралимп ба Монгол тамирчдын амжилт

Манай тамирчид анх 2000 онд зуны Паралимпын наадамд оролцсон, түүнээс хойш зуны паралимпын наадам болгонд оролцож буй. Тамирчдын амжилтаас дурдвал,

1. Д.Баатаржав Бээжин-2008 Байт харваа-Алт
2. Б.Ууганхүү Рио де Жанейро-2016 Жүдо-Хүрэл
3. Э.Содномпилжээ Рио де Жанейро-2016 Пуэрлифтинг-Хүрэл

4.Э.Содномпилжээ Токио-2020 Пауэрлифтинг-Алт

5. У.Сүрэнжав Парис-2024 Таеквондо-Алт
6. Г.Болор-Эрдэнэ Парис-2024 Таеквондо-Мөнгө
7. Ц.Баттулга Парис-2024 Бөөрөнцөг шидэлт-Мөнгө
8. Э.Содномпилжээ Парис-2024 Пауэрлифтинг-Мөнгө медаль хүртээд буй. Өөрөөр хэлбэл, монголууд Паралимпаас гурван алт, гурван мөнгө, хоёр хүрэл нийт 8 медалийн эзэд болоод байна.

Бээжин хотноо зохиогдсон 2008 оны наадмын дараагаас төр засаг пара спортыг ихээхэн дэмжиж ирсэн, одоо ч дэмжлэгээ бууруулаагүй. БТСУХ цөөн хэдэн пара тамирчнаа бүрэн санхүүжүүлж, Үндэсний паралимпын хороотойгоо нягт хамтран ажилласаар ирсэн нь өнөөгийн амжилтад хүргэсэн гэхэд болно. Энэхүү дэмжлэг нь пара спортоор хичээллэх хүүхэд залуусын сонирхлыг нийгэмд төрүүлэх болсон. Гэсэн хэдий ч пара спортын шүүгч ердөө хоёрхон байгаа нь анхаарал татсан асуудал юм. Б.Цагаанбаатар Токио-2020 наадамд триатлоны төрөлд Монголоос оролцсон анхны шүүгч болж байв. Тэрбээр Дэлхийн АШТ, Азийн АШТ-ийн пара триатлоныг 3 удаагийн тэмцээн шүүсэн туршлагатай. Сая Монголоос хоёр дахь Паралимпын шүүгч тодорсон нь жүдогийн Т.Энхцэцэг юм.

Паралимпын алт, мөнгө, хүрэл медальт Монголын анхны Пуэрлифтингийн тамирчин Э.Содномпилжээ

Парис хотноо зохиогдсон энэ удаагийн наадмыг нийт медалийн тоогоороо БНХАУ, АНУ, Их Британи тэргүүлэв. Манай улсаас оролцсон 12 тамирчин дөрвөн медальтай эх орондоо ирж байгаа нь үнэлэгдэхүйц амжилт юм. Дөрвөн жилийн хугацаанд шантарсан, эргэж буцсан, гэвч байдгаараа хичээсэн хичээл зүтгэл бүхнээ тамирчид маань үнэлүүлж чадлаа.

Гэрэл зургийг БТСУХ